Welcome to IRCForumLarı®

[KraLice]

Mevsim değişiklikleri sadece bedenimizi değil ruhumuzu da etkiliyor.

Mevsim değişiklikleri sadece bedenimizi değil ruhumuzu da etkiliyor. Depresif ruh hali, sinirlilik, alınganlık, konsantrasyon güçlüğü, keyifsizlik, yorgunluk, uykuda artma ya da azalma gibi belirtilerle kendini gösteren ve kamu arasında ‘kış depresyonu’ diye adlandırılan bu değişim, mevsimsel his vaziyet bozukluğu olarak tanımlanıyor.

Dr. Fehime Hamaloğlu, mevsimsel his vaziyet bozukluğunun bilhassa güneşin yüzünü daha az gösterdiği güz ve kış aylarında beynimizin daha az sevinç hormonu (serotonin) salgılamasıyla ortaya çıktığına dikkat çekiyor.

Mevsimsel değişikliklerin tüm canlılar üzerinde mühim etkileri bulunduğu uzun zamandır biliniyor. Öyle ki mevsimlerin insanlarda doğum ve ölüm oranları, büyüme hızı, depresyon, engel ve intihar sıklığındaki etkisi somut bir şekilde gözlemlenebiliyor. Günümüzde mevsimlerin değişimiyle seyreden, yılın belirli dönemlerinde ortaya çıkan ve tekrarlanan his vaziyet değişiklikleri mevsimsel his vaziyet bozukluğu olarak adlandırılıyor. Artık psikiyatrik bir ar?za olarak kabul edilen mevsimsel his vaziyet bozukluğunun yaşam boyu görülme sıklığı ise yüzde 17.1 olarak kabul ediliyor.

Dr. Fehime Hamaloğlu, “Mevsimsel his vaziyet bozukluğu yaşadığını düşünenler, bilhassa sabah gündoğumu ve akşam gün batışı saatlerinde doğaya çıkmalı, düzenli soluk egzersizleri yapmalı ve gözlerinin olabildiğince ışık almasını sağlamalıdır” diyor. Psikolog Hamaloğlu, kış depresyonunu ve tedavi yöntemlerini şöyle anlatıyor:

GÜNEŞ IŞIĞIYLA BAĞLANTILI

“Halk arasında ‘kış depresyonu’ olarak da adlandırılan mevsimsel his vaziyet bozukluğunun güneş ışığıyla bağlantısı olduğu kabul ediliyor. Melatonin ışık etkisiyle baskılanan, uykuya geçişimizi sağlayan bir hormondur. Mevsimsel özellikli depresyon tanılı hastalar incelendiğinde kış aylarında daha çok melatonin salınımı olduğu gözlenmiştir. Güz ve kış mevsiminde güneş ışığından daha az faydalanmamız nedeniyle beyinde bazı merkezler uyarılamadığı için sevinç hormonu olarak bilinen serotonin yapımı çok azalır ve bu durumlarda melatonin artışıyla seyreden depresyon ortaya çıkar. Kış aylarında daha çok uykuya gereksinim duymamızın en aka nedeni de ışığın azalmasıyla beraber serotonin hormonunun azalmasına karşın melatonin hormonunun artmış olmasıdır. Kış dönemlerinde artan melatonin uykuyu arttırmakta ve insanlarda iştah açılmasına sebep olur.

KADININ KIŞ DEPRESYONU ERGENLİKTE BAŞLAR

Yapılan bir araştırmada kadınlarda erkeklerde mevsimsel his vaziyet bozukluğu görülme sıklığında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Türkiye’de bir devlet üniversitesinin araştırmasına göre, kadınlarda mevsimsel his vaziyet bozukluğu oranı yüzde 21.1 çıkarken erkeklerde ise bu nispet yüzde 15.5 olarak ölçüldü.
Kadınlardaki kış depresyonu yaygınlığı ergenlikle başlayıp menopozla sona erer. Kadınların depresyonuna daha yüksek oranda anksiyete eşlik eder. Daha çok atipik (belli bir kalıba uymayan, herhangi bir grupta rahatlıkla sınıflandırılamayan) özellikleri bulunur ve döngüsel (her mevsim tekrarlayan) özelliği vardır.

BELİRTİLERİ NELER?

-Mevsimsel his vaziyet bozukluğunun belirtileri şöyle sıralanabilir:
-Depresif ruh hali,
-Çocuk ve gençlerde sinirlilik ve hırçınlık,
-İlgisizlik ve memnuniyetsizlik,
-Ativitelerde azalma,
-Öncesinde keyif alınan şeyleri keyif vermemesi,
-İştahta artma ya da azalma,
-Aşırı kilo alımı gibi...

SABAH VE AKŞAM DOĞA YÜRÜYÜŞÜ YAPIN

Mevsimsel his vaziyet bozukluğu yaşadığını düşünenler, bilhassa sabah gündoğumu ve akşam gün batışı saatlerinde doğaya çıkmalı, düzenli soluk egzersizleri yapmalı ve gözlerinin olabildiğince ışık almasını sağlamalıdır. Mevsimsel his vaziyet bozukluğu yaşayan kişiler halsizliğinde etkisiyle hareketten kaçınır ama fiziksel aktivitenin eksikliği nedeniyle daha halsizleşir. Ancak kişilerin daha çok fiziksel aktiviteye yönelerek bu kısır döngü kırması gerekir. Kışın etkisiyle kişilerin günlük yaşantılarında aka değişiklikler yapmalarından kaçınmaları, hayatlarına olabildiğince aynı düzenle devam etmeleri, zaten hormonlar bizi bu duruma sürüklüyormuş diyerek durumu kabullenip pes etmemeleri, uyku düzenlerini bozacak fena alışkanlıklardan kaçınmaları mevsimsel his vaziyet bozukluğuna yakalanma riskini azaltacaktır

 

[KraLice]

SABAH VE AKŞAM DOĞA YÜRÜYÜŞÜ YAPIN

Mevsimsel his vaziyet bozukluğu yaşadığını düşünenler, bilhassa sabah gündoğumu ve akşam gün batışı saatlerinde doğaya çıkmalı, düzenli soluk egzersizleri yapmalı ve gözlerinin olabildiğince ışık almasını sağlamalıdır. Mevsimsel his vaziyet bozukluğu yaşayan kişiler halsizliğinde etkisiyle hareketten kaçınır ama fiziksel aktivitenin eksikliği nedeniyle daha halsizleşir. Ancak kişilerin daha çok fiziksel aktiviteye yönelerek bu kısır döngü kırması gerekir. Kışın etkisiyle kişilerin günlük yaşantılarında aka değişiklikler yapmalarından kaçınmaları, hayatlarına olabildiğince aynı düzenle devam etmeleri, zaten hormonlar bizi bu duruma sürüklüyormuş diyerek durumu kabullenip pes etmemeleri, uyku düzenlerini bozacak fena alışkanlıklardan kaçınmaları mevsimsel his vaziyet bozukluğuna yakalanma riskini azaltacaktır.

KOŞULSUZ KABULLE YAKLAŞILMALI

Fizyolojik nedenleri bu denli çok olan his vaziyet bozukluğuna yakalanan insanlara karşı yakınları her psikolojik rahatsızlıkta olması gerektiği gibi koşulsuz kabulle yaklaşmalıdır. Depresyondaki kişinin isteksiz ve halsiz davranışları yakınlarını da depresif his durumuna sürükler ve tahammül sınırını düşürür. Ancak bu durumun geçici bir süreç olduğu ve kişinin o an belli etmese de yakınlarına ihtiyacı olduğu unutulmamalıdır. Kişilerin hususi alanlarına saygı duyulmalı, üzerlerine “Haydi bir an evvel iyileş” diye bir beklenti yüklenmemelidir. Depresyondaki kişilere karşı olabildiğince anlayışlı, hayatlarındaki pozitif şeyler hatırlatılarak yaklaşılmalıdır. Depresyondaki kişilerin intihar olasılığı, diğer kişilerden 100 kat daha fazladır. Bu nedenle depresyondaki kişiler uzaktan da olsa devaml? bir kontrol altında bulundurulmalı, bir göz daima üzerlerinde olmalıdır.”